Μεγαλώσαμε ακούγοντας αυτή τι φράση. “Τι θα πει ο κόσμος;”. Ώσπου αυτή η φράση ρίζωσε μέσα μας και μας ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή μας. “Πρέπει” να τα κάνουμε όλα σωστά, “όπως κάνουν όλοι”, να είμαστε “άξια μέλη της κοινωνίας”.
Σίγουρα οι γονείς θέλουν και προσπαθούν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Όμως σ’αυτή τους την προσπάθεια και στον μεγάλο ζήλο τους να είναι “σωστοί γονείς” ξεχνάνε το σημαντικότερο : να είναι ευτυχισμένο το παιδί τους.
Από μικρούς ακόμα μας μυούν στη σημασία της άποψης των άλλων: «Μην το κάνεις αυτό, μας βλέπει ο κόσμος», «Θέλεις να γίνουμε ρεζίλι στον κόσμο;». Και καθώς μεγαλώνουμε και καλούμαστε να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή μας, εξακολουθούν να μας υπενθυμίζουν ότι αυτές οι αποφάσεις πρέπει να είναι σύμφωνες με τα πρότυπα της κοινωνίας, διαφορετικά δεν θα είμαστε αποδεκτοί από τον κόσμο.
Δεν θέλεις να σπουδάσεις; Τι θα πει ο κόσμος; Δεν θέλεις να παντρευτείς; Τι θα πει ο κόσμος; Θα πάρεις διαζύγιο; Τι θα πει ο κόσμος;
Από αγάπη ή από ανάγκη για εκπλήρωση των δικών τους ανεκπλήρωτων επιθυμιών, οι γονείς καταστρέφουν πολλές φορές τα όνειρα των παιδιών τους, τις επιθυμίες, τα έμφυτα ταλέντα τους για χάρη της γνώμης των άλλων! Πόσα και πόσα παιδιά δεν δηλώνουν δυστυχισμένα μεγαλώνοντας επειδή δεν έκαναν εκείνο που τα ίδια ποθούσαν πραγματικά στη ζωή τους!
Πάντα, πίσω από την υπερβολική αγωνία μας για το τι Θα πει ο κόσμος κρύβεται μια πολύ γνώριμη φιγούρα του παρελθόντος (γονιός, αδερφός/ή κ.λπ.) η συμπεριφορά του οποιου μπορεί να μην κρύβει αναγκαστικά δόλο αλλά να συντέλεσε στο γεγονός ότι εμείς σήμερα θεωρούμε τον εαυτό μας ανάξιο, επειδή εκείνο το πρόσωπο στην παιδική μας ηλικία μας θεωρούσε έτσι. Μεγαλώνοντας προσπαθούμε συνέχεια να αποδείξουμε ότι αξίζουμε, υποσυνείδητα και στο άτομο εκείνο να δείξουμε την ικανότητά μας. Για να μπορέσουμε να δούμε τη γνώμη των άλλων από διαφορετική οπτική γωνία, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε την αξία της δικής μας, προσωπικής ευτυχίας και να την επιδιώξουμε. Με λίγα λόγια να δώσουμε αγάπη και σημασία στον εαυτό μας καλλιεργώντας έτσι και την αυτοεκτίμησή μας.
Η διαρκής και υπερβολική ανησυχία για το τι θα πουν οι άλλοι σίγουρα φανερώνει πρόβλημα μη φυσιολογικού άγχους και συνήθως εκδηλώνει τα εξής συμπτώματα:
Υπερβολική και επώδυνη ντροπαλότητα. Το άτομο διστάζει να κάνει το οτιδήποτε, από φόβο μην παρεξηγηθεί.
Επιδειξιμανία. Το άτομο κάνει τα πάντα για να τραβήξει την προσοχή των άλλων μιας και η γνώμη τους μετράει πολύ! Κάνει πράγματα που μπορεί να είναι και υπερβολικά όχι από δική του εσωτερική ανάγκη αλλά επειδή ακριβώς φοβάται την απόρριψη.
Τα άτομα που υποφέρουν από αυτό το σύνδρομο νιώθουν ότι ο κόσμος γύρω τους έχει την ίδια εμμονή με τη συμπεριφορά τους που έχουν και οι ίδιοι. Η προσπάθεια κάποιων να ικανοποιούν μονίμως τις επιθυμίες των γύρω τους κρύβει, σύμφωνα με τα λεγάμενα των ειδικών, μια βαθιά ανασφάλεια και μια απεριόριστη ανάγκη για επιβεβαίωση. Οι συμπεριφορές αυτές μπορεί αν προκαλέσουν μεγάλα προβλήματα στις σχέσεις, επιμένουν οι ψυχοθεραπευτές.
Στόχος δεν είναι να είμαστε αναίσθητοι και να μην αντιλαμβανόμαστε τα μηνύματα που το περιβάλλον μας μας στέλνει. Το θέμα είναι να φιλτράρουμε αυτά τα ερεθίσματα και να βλέπουμε πόσο πρέπει να τα λαμβάνουμε υπόψην μας, πόση προσοχή αξίζει να τους δώσουμε.
Είναι εντελώς διαφορετικό να σεβόμαστε τους άλλους-και να το μαθαίνουμε και στα παιδιά μας – και εντελώς διαφορετικό να βασανιζόμαστε συνεχώς από το σύνδρομο του «τι θα πει ο κόσμος».
Το να νοιάζεσαι για το τι θα πουν οι άλλοι δε θα σε κάνει ποτέ ευτυχισμένο. Αντίθετα, θα σε βάλει σε μια διαρκή προσπάθεια να χωρέσεις στα καλούπια αυτού που θεωρείται ”συνηθισμένο”. Κι αν εσύ θες να εξαιρεθείς αυτού; Αν νιώθεις και είσαι διαφορετικός; Φυσικά και υπάρχει θέση και για σένα, απλά ίσως χρειαστεί να σπρώξεις για να κάτσεις, ή να φέρεις μια καρέκλα από το σπίτι σου.
Νόρα Μαυροειδή
