Ψυχική υγεία: Επηρεάζει την σεξουαλική λειτουργία; Η σύντομη απάντηση είναι ναι: Όταν τα άτομα βιώνουν σεξουαλικές δυσκολίες ή δυσλειτουργίες, συχνά υποθέτουν ότι τα αίτια είναι οργανικά. Βεβαίως υπάρχουν πολλές παθήσεις που μπορούν να επιδεινώσουν την σεξουαλική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, των διαταραχών του πυελικού εδάφους, των ορμονικών ανισορροπιών, νευρολογικών παθήσεων και άλλων χρόνιων καταστάσεων. Παρόλα αυτά ο ρόλος της ψυχικής υγείας στην σεξουαλική λειτουργία του ατόμου δεν πρέπει να υποτιμάται.
Η έρευνα έχει αποδείξει επανειλημμένα τους συσχετισμούς μεταξύ σεξουαλικής δυσλειτουργίας και ψυχικών παθήσεων όπως το χρόνιο άγχος και η κατάθλιψη και, παρά τον αποδεδειγμένο αυτό συσχετισμό, δεν είναι ξεκάθαρο αν τα προβλήματα ψυχικής υγείας προκαλούν σεξουαλικές δυσλειτουργίες ή το αντίστροφο, ή αν υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ των δυο. Παρακάτω ακολουθούν κάποιοι από τους τρόπους με τους οποίους σεξουαλική και ψυχική υγεία αλληλεπιδρούν.
Κατάθλιψη και Σεξουαλική Υγεία
Η κατάθλιψη είναι μια πάθηση που μπορεί να οδηγήσει το άτομο να χάσει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες τις οποίες προηγουμένως απολάμβανε, στις οποίες φυσικά συμπεριλαμβάνεται και το σεξ. Οι άνθρωποι που παλεύουν με την κατάθλιψη συχνά έχουν συμπτώματα κόπωσης, απάθειας, χαμηλής αυτοπεποίθησης, μειωμένης ενέργειας, μειωμένης λίμπιντο και ανηδονίας. Μπορεί να αποτραβηχτούν από τους ανθρώπους που αγαπούν, μεταξύ των οποίων και οι ερωτικοί τους σύντροφοι. Όλα αυτά τα συμπτώματα μπορούν να έχουν μεγάλη επίδραση στην σεξουαλικότητα του ανθρώπου και μπορούν να προκαλέσουν σεξουαλική δυσλειτουργία. Σε κλινική μελέτη με 132 συμμετέχοντες, το 72% των ασθενών με μονοπολική κατάθλιψη ανέφεραν απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος ενώ οι ασθενείς με διπολική διαταραχή απώλεσαν το σεξουαλικό τους ενδιαφέρον σε ποσοστό 77% (Casper et al., 1985).
Τα αντικαταθλιπτικά και κυρίως οι εκλεκτικοί αναστολείς της σεροτονίνης (SSRIs) επιδρούν επίσης στην σεξουαλική λειτουργία και έχουν συσχετιστεί με μείωση της ερωτικής διάθεσης, δυσκολία διέγερσης, στυτική δυσλειτουργία, καθυστερημένη εκσπερμάτιση και διαταραχές του οργασμού (Balon, 2006).
Άγχος και Σεξουαλική Υγεία
Όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές έχουν συνδεθεί με μειωμένη ερωτική επιθυμία και διέγερση. Το άγχος μπορεί να αποσπάσει το άτομο από τα σεξουαλικά ερεθίσματα, να αποσυντονίσει τον κύκλο της σεξουαλικής απόκρισης και να αποβεί επιβλαβές για την επιθυμία και την διέγερση. Από την άλλη, αναφέρονται περιστατικά όπου άτομα με αγχώδεις διαταραχές βιώνουν μια αύξηση της ερωτικής επιθυμίας, η οποία στις σοβαρότερες των περιπτώσεων οδηγεί σε ιδεοψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.
Πρόσφατες κλινικές έρευνες έχουν δείξει επίσης ισχυρούς συσχετισμούς μεταξύ του άγχους και των σεξουαλικών δυσλειτουργιών όπως οι διαταραχές του οργασμού και ο πόνος κατά την συνουσία. Τα συμπτώματα της αγχώδους διαταραχής όπως η ανησυχία, οι επίμονες σκέψεις, ο πανικός και ο φόβος έχουν συνδεθεί με την πρόωρη εκσπερμάτιση (ΠΕ) στους άνδρες και την ανοργασμία στις γυναίκες.
Τέλος, το άγχος μπορεί να είναι παράγοντας εμφάνισης κολεόσπασμου, μιας κατάστασης κατά την οποία οι κολπικοί μύες συσπώνται ακούσια σε κάθε προσπάθεια διείσδυσης, καθιστώντας την επίπονη ή και αδύνατη. Προηγούμενες εμπειρίες με επίπονο ή μη ικανοποιητικό σεξ μπορούν να πυροδοτήσουν άγχος για μελλοντικές επαφές, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο άγχους και σεξουαλικής δυσλειτουργίας.
Άλλα Προβλήματα Ψυχικής Υγείας και Σεξουαλικής Υγείας
Δεν έχουν όλα τα προβλήματα ψυχικής υγείας επίσημες διαγνώσεις, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν επηρεάζουν την σεξουαλική υγεία. Τα άτομα που παρουσιάζουν αισθήματα ενοχής, άγχους, χαμηλής αυτοπεποίθησης, ανασφάλειας ή/και ανησυχούν για τις σεξουαλικές τους επιδόσεις μπορεί να παρατηρήσουν ότι αυτές οι καταστάσεις επηρεάζουν την σεξουαλική τους υγεία: Είναι αρκετά δύσκολο να είναι κάποιος ολοκληρωτικά παρών κατά τη συνουσία όταν παλεύει με αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, τα οποία με την σειρά τους μπορεί να βλάψουν την διέγερση και την σεξουαλική απόκριση.
Υποστήριξη και Αντιμετώπιση των Ψυχικών Διαταραχών
Ευτυχώς υπάρχουν θεραπευτικές επιλογές για τα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως ακριβώς και για τις οργανικές νόσους. Οι ασθενείς πρέπει να νιώθουν άνετα να αναζητήσουν επαγγελματική βοήθεια για τα ψυχολογικά τους προβλήματα καθώς είναι το ίδιο σημαντικά με τα οργανικά.
Οι ψυχολόγοι, οι ψυχίατροι, οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι σεξολόγοι είναι εκπαιδευμένοι ειδικοί που μπορούν να παρέχουν αποτελεσματική συμβουλευτική για την διαχείριση των ψυχικών διαταραχών και μπορούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις τους στην σεξουαλική υγεία. Συνεδρίες γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας, εξάσκηση στην ενσυνειδητότητα και διαλογισμός πλέον προσφέρονται τόσο διαδικτυακά όσο και δια ζώσης. Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν εξαιρετικά ωφέλιμη την γιόγκα και τις ασκήσεις αναπνοής, αλλά ανεξάρτητα από τον τύπο υποστήριξης ή θεραπείας που θα επιλέξει κανείς, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζονται τα ψυχολογικά προβλήματα, όχι μόνο για την σεξουαλική υγεία, αλλά για την γενικότερη ευεξία του ατόμου.
Πηγή: https://www.issm.info/sexual-health-qa/do-mental-health-problems-have-an-effect-on-sexual-function
