Η αυτοπειθαρχία και ο αυτοέλεγχος είναι ακριβώς δυο αντιθετικοί πόλοι. Ο αυτοέλεγχος απορρέει το εγώ, η αυτοπειθαρχία από το μη-εγώ. Το να ελέγχεις σημαίνει να χειρίζεσαι τον εαυτό σου. Το να πειθαρχείς σημαίνει να χειρίζεσαι τον εαυτό σου. Το να πειθαρχείς σημαίνει να καταλαβαίνεις τον εαυτό σου.
Διαφορές αυτοπειθαρχίας και αυτοελέγχου
Η αυτοπειθαρχία είναι κάτι φυσικό και δεν χρειάζεται παρά μόνο κατανόηση. Κατανοείς και ενεργείς σύμφωνα με την αντίληψή σου. Η αυτοπειθαρχία δεν έχει κάποιο ιδανικό για να ακολουθήσει, δεν έχει κάποιο δόγμα για να ακολουθήσει, δεν επιζητά την τελειότητα, η αυτοπειθαρχία σε καθοδηγεί μετά από λίγο στην πληρότητα.
Ο αυτοέλεγχος ενέχει την έννοια της τελειομανίας, εμπεριέχει ένα ιδανικό το οποίο πρέπει να επιτευχθεί. Έχεις στο μυαλό σου μια ιδέα αναφορικά με το πώς θα πρέπει να είναι τα πράγματα. Ο αυτοέλεγχος διαθέτει πολλά πρέπει και δεν πρέπει, η αυτοπειθαρχία δεν ενέχει κανένα.
Η αυτοπειθαρχία είναι μια φυσική αντίληψη, μια άνθιση.
Η ίδια η λέξη «αυτοπειθαρχία» σημαίνει ότι «άρχει η προσωπική μου πειθώ». Άρα δεν είναι κάτι που επιβάλλεται απ΄ έξω, αλλά έρχεται από μέσα μας. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την πειθαρχία που πρέπει να επιδείξουμε αφ’ εαυτού.
Η αυτοπειθαρχία δεν έχει καθόλου να κάνει με τον αυτοέλεγχο.
Στην πραγματικότητα ένα πειθαρχημένο μυαλό δεν είναι ποτέ ένα μυαλό που σκέπτεται με όρους ελέγχου, αφού δεν υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο. Ένα πειθαρχημένο μυαλό δεν χρειάζεται καν έλεγχο. Ένα πειθαρχημένο μυαλό είναι απολύτως ελεύθερο.
Ένα απειθάρχητο μυαλό χρειάζεται έλεγχο επειδή ένα απειθάρχητο μυαλό αισθάνεται ότι χωρίς τον έλεγχο υπάρχει κίνδυνος. Ένα απειθάρχητο μυαλό δεν μπορεί να εμπιστευθεί τον ίδιο του τον εαυτό, εξ ου προκύπτει και ο έλεγχος.
Οι άνθρωποι με βαθιά κατανόηση
Ένας άνθρωπος της κατανόησης, ένας άνθρωπος που κατανοεί τον εαυτό του και τους άλλους, δείχνει πάντοτε συμπόνια. Ακόμη και αν κάποιος είναι εχθρός σας, επιδεικνύετε συμπόνια απέναντί του επειδή ένας άνθρωπος με κατανόηση είναι σε θέση να κατανοήσει και τη γνώμη των άλλων.
Καταλαβαίνει γιατί ο άλλος νιώθει έτσι όπως νιώθει, καταλαβαίνει γιατί ο άλλος είναι θυμωμένος, επειδή γνωρίζει τον εαυτό του, και γνωρίζοντας εαυτόν έχει γνωρίσει και όλους τους άλλους.
Είναι συμπονετικός, δείχνει κατανόηση και ακολουθεί αυτήν την οδό. Όταν λέω κάτι τέτοιο μη με παρεξηγείτε. Το να κατανοείς κάποιον δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι τον ακολουθείς. Η ίδια η λέξη «ακολουθώ» δίνει την εντύπωση ότι είσαι υποχρεωμένος να κάνεις κάτι: κατανοείς και έπειτα είσαι υποχρεωμένος να κάνεις κάτι, θα πρέπει να ακολουθήσεις αυτό που αντιλήφθηκες.
Όχι, φρόντισε απλά να κατανοήσεις και όλα θα τακτοποιηθούν από μόνα τους. Δεν χρειάζεται να ακολουθήσεις κάτι, απλά αρχίζει να συμβαίνει.
Ο έλεγχος ως υποκατάστατο της πειθαρχίας
Οπότε είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη διαφορά ανάμεσα στον αυτοέλεγχο και στην αυτοπειθαρχία.
Ο έλεγχος είναι ένα κάλπικο νόμισμα, που επινοήθηκε από την κοινωνία ως υποκατάστατο της πειθαρχίας. Έχει την ίδια αριβώς οψη με την πειθαρχία: κάθε κάλπικο νόμισμα έχει αυτήν την όψη, διαφορετικά δεν θα μπορούσε να κυκλοφορήσει στην αγορά. Υπάρχουν πολλά κάλπικα νομίσματα που προσπαθεί να υποκαταστήσει το πραγματικό νόμισμα της πειθαρχίας.
Μην προσπαθείτε ποτέ να ελέγξετε τον εαυτό σας. Ποιός θα ασκήσει πράγματι τον έλεγχο; Αν καταλαβαίνετε, δεν υπάρχει ανάγκη για έλεγχο, αν δεν καταλαβαίνετε τότε ποιός θα ασκήσει τον έλεγχο; Αυτός είναι ο πυρήνας του όλου προβλήματος.
Εάν καταλαβαίνετε τότε ποια η ανάγκη του ελέγχου; Καταλαβαίνετε, οπότε κάνετε εκείνο το οποίο είναι σωστό. Όχι ότι είστε υποχρεωμένοι να το κάνετε, απλά το κάνετε, γιατί πώς είναι δυνατόν να κάνετε το κακό; Εάν πεινάτε, δεν αρχίζετε να τρώτε πέτρες- καταλαβαίνετε ότι οι πέτρες δεν μπορούν να φαγωθούν, τέλος!
Δεν χρειάζεται κάποιος να ας δώσει μια εντολή: «Ποτέ μην τρώτε πέτρες όταν είστε πεινασμένος». Όταν είστε διψασμένος, πίνετε νερό. Ποιος ο λόγος να ορίσετε κάποια «πρέπει» ή «δεν πρέπει» αναφορικά με αυτό;
Η ζωή είναι απλή όταν καταλαβαίνουμε
Η ζωή είναι απλή όταν καταλαβαίνουμε. Δεν υπάρχουν κανόνες ή νόμοι που να την περιβάλλουν, δεν υπάρχει ανάγκη για κάτι τέτοιο, επειδή η ίδια η αντίληψη των πραγμάτων είναι ο ανώτερος από όλους τους κανόνες. Υπάρχει μόνο ένας χρυσός κανόνας, και αυτός είναι η κατανόηση. Όλοι οι άλλοι κανόνες είναι άχρηστοι, μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτούς.
Εάν καταλαβαίνεις τότε μπορείς να αποβάλεις κάθε έννοια ελέγχου, μπορείς να είσαι ελεύθερος επειδή ό,τι κι αν κάνεις, θα το κάνεις μέσα από την κατανόηση.
Εάν μου ζητήσετε τον ορισμό του τι είναι σωστό, θα σας πω ότι είναι εκείνο το οποίο συντελείται μέσω της κατανόησης. Το σωστό και το λάθος δεν ορίζονται ως αντικειμενικές αξίες. Δεν υπάρχει κάτι το οποίο να μπορεί να χαρακτηριστεί ως σωστή πράξη και ως εσφαλμένη πράξη, υπάρχουν μόνο ενέργειες που γίνονται μέσω της κατανόησης και ενέργειες που γίνονται χωρίς κατανόηση.
Οπότε κάποιες φορές είναι πιθανό μια πράξη να είναι εσφαλμένη εκείνη τη στιγμή, και σωστή την επόμενη επειδή η κατάσταση έχει αλλάξει και τώρα η αντίληψη των πραγμάτων έχει μεταβληθεί.
Κατανόηση σημαίνει να ζεις λεπτό προς λεπτό με μια ευαισθητοποιημένη προσέγγιση απέναντι στη ζωή.
Νόρα Μαυροειδή