Όλοι επιθυμούμε να αρέσουμε και αναζητούμε θετικούς τρόπους αυτοπαρουσίασης στην προσπάθειά μας να κερδίσουμε τις εντυπώσεις, στο πλαίσιο των καθημερινών κοινωνικών μας επαφών. Κάποιοι, όμως, δεν τα καταφέρνουν όπως θα ήθελαν –όχι γιατί δεν έχουν τα προσόντα/ ικανότητες- αλλά γιατί είναι…ντροπαλοί: υπερισχύουν μέσα τους τα συναισθήματα που σχετίζονται με τη συστολή, τη διστακτικότητα, την κοινωνική αμηχανία, το άγχος της έκθεσης στο βλέμμα και τα σχόλια των άλλων, το φόβο της απόρριψης, κλπ. Αφού η ντροπαλότητα δεν είναι μειονεξία, μήπως ήρθε η ώρα να εξασκηθείτε και να ελευθερώσετε τις πραγματικές σας δυνάμεις, δείχνοντας ποιοι πραγματικά είστε;
Η αξία της αυτοπεποίθησης
Η αυτοπεποίθηση είναι η βάση πάνω στην οποία θα χτίσετε όλη τη στρατηγική σας για να νικήσετε τη ντροπαλότητά σας. Εσείς πρώτοι θα συνειδητοποιήσετε και θα πιστέψετε τι αξίζετε, χωρίς να περιμένετε την επιβεβαίωση από τους άλλους και χωρίς να βασίζετε την αίσθηση της αυτοαξίας σας στη γνώμη και στα σχόλιά τους. Αναθεωρείστε την ταυτότητά σας και δώστε την ευκαιρία σε μια νέα, δυναμική εκδοχή του εαυτού σας να αναδυθεί, αρνούμενοι να μπείτε στο παιχνίδι των συγκρίσεων και απομακρύνοντας όλες τις ταμπέλες, είτε που έχετε κολλήσει οι ίδιοι στον εαυτό σας (π.χ. «είμαι αδύναμος», «δεν τα καταφέρνω»), είτε που σας έχουν βάλει αυθαίρετα οι άλλοι (π.χ. «είσαι δειλός», «είσαι αδέξιος»).
Η δύναμη της διεκδικητικότητας
Πόσες φορές δεν μετανιώσατε για την τροπή που πήρε μια κατάσταση την οποία –ενώ είχατε τα «εφόδια»- δεν χειριστήκατε με τον τρόπο που θα θέλατε εξαιτίας της συστολής σας ή πόσες φορές δεν νιώσατε ότι «καταχράστηκαν» τη ντροπαλότητά σας; Πόσες φορές δεν χάσατε ένα στόχο σας, επειδή δεν βγάλατε τον πλούτο που κρύβετε μέσα σας; Υιοθετείστε συμπεριφορές που εκφράζουν τη θέλησή σας –ακόμη και αν δυσαρεστήσουν κάποιους- και ξεπεράστε σιγά-σιγά το φόβο μήπως δεν τα βγάλετε πέρα ή δεν γίνετε αρεστοί. Η επιλογή ενός πιο διεκδικητικού τρόπου επικοινωνίας με τους ανθρώπους που συναναστρέφεστε στην καθημερινότητα, δηλαδή η αξιοποίηση βασικών δικαιωμάτων σας -να έχετε την άποψή σας και να μην φοβάστε να την εκφράζετε, ακόμη και αν δεν συμφωνεί με αυτή των άλλων, να λέτε «όχι» χωρίς τύψεις ή να αναθεωρείτε μια στάση ή γνώμη σας- και η γνωστοποίηση των επιθυμιών και των συναισθημάτων σας, θα σας βοηθήσει να ενισχύσετε την αυτοεκτίμησή σας και να κερδίσετε σε όλους τους τομείς της ζωής σας.
Ανάδειξη της μοναδικότητάς σας
Όλοι μας έχουμε θετικά στοιχεία και χαρίσματα και αυτά είναι που μας κάνουν ξεχωριστούς. Απλά, κάποιοι από διαθέτουν το ταλέντο και τη δεξιοτεχνία να προβάλλουν, να αξιοποιούν και να διαχειρίζονται με τον καλύτερο τρόπο τα προσόντα τους. Είναι «στο δικό σας χέρι» να ανακαλύψετε και να εξασκηθείτε στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του δικού σας σώματος, αναδεικνύοντας όλα τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά σας και προβάλλοντας τα δυνατά στοιχεία της εμφάνισης και της προσωπικότητάς σας, που σας κάνουν να νιώθετε θετικά απέναντι στον εαυτό σας. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργήσετε το δικό σας στυλ, το οποίο θα μπορείτε να υποστηρίξετε, θα σας κάνει να νιώθετε άνετα και θα σας βοηθήσει να παρουσιάσετε επιτυχημένα τον εαυτό σας στην καθημερινή ζωή.
Αξιοποίηση της γλώσσας του σώματος
Έχετε σκεφτεί ότι εξαιτίας της ντροπαλότητας κινδυνεύετε να θεωρηθείτε από τους άλλους ως απρόσιτοι, ψυχροί ή ακόμα και αλαζονικοί; Αν η λεκτική επικοινωνία δεν είναι το δυνατό σας σημείο, συμπληρώστε την και ενισχύστε την με τη μη λεκτική, τη γνωστή και ως «γλώσσα του σώματος», για να μεταφέρετε τα επιθυμητά μηνύματα στους άλλους για τον εαυτό σας και να μην χάσετε ευκαιρίες για γνωριμίες, λόγω λανθασμένων κρίσεων για το άτομό σας. Η ίσια και άνετη στάση του σώματος, το χαμόγελο, ένα εκφραστικό πρόσωπο, μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα «εργαλεία» της δημόσιας συμπεριφοράς σας και να σας βοηθήσουν να δείξετε την ανοιχτότητά σας στην προσέγγιση των άλλων, αποφεύγοντας τον παθητικό τρόπο επικοινωνίας με τους γύρω σας.
Χαλάρωση και απαλλαγή από αρνητικές σκέψεις
Ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσετε τις καταστάσεις που σας προκαλούν άγχος είναι να εκτεθείτε σε αυτές, απομονώνοντας καταστροφικές σκέψεις («δεν θα τα καταφέρω», «θα πω κάτι λάθος και θα με κοιτάνε όλοι περίεργα»). Καλλιεργείστε την ικανότητα να βλέπετε τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά και αντιμετωπίστε τις κοινωνικές σας συναναστροφές με χαλαρή διάθεση, έχοντας ως κύριο στόχο να τις απολαύσετε.
Εξάσκηση στην επικοινωνία
Αν είστε επιφυλακτικοί για την παρουσία σας σε μια κοινωνική εκδήλωση, αντί να απορρίψετε την πρόσκληση κάντε προετοιμασία! Αν ξέρετε ποιοι θα παρευρεθούν σε αυτήν, καταγράψτε θέματα συζήτησης και αναζητήστε πληροφορίες, που θα σας δώσουν τη δυνατότητα να συμμετέχετε ενεργά στη συνάντηση, να κάνετε εύστοχα σχόλια αλλά και να πάρετε πρωτοβουλίες για να ικανοποιήσετε κάποιες προτιμήσεις των παρευρισκόμενων (π.χ. να προσφέρετε ένα ποτό, να χαρίσετε ή να ζητήσετε να σας χαρίσουν ένα χορό). Θα διαπιστώσετε ότι όχι μόνο ο εαυτός σας θα φανεί αντάξιος των περιστάσεων αλλά θα αναδειχτεί και σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες παρουσίες της εκδήλωσης.
Το πλεονέκτημα της τόλμης
Ένας ντροπαλός άνθρωπος δεν σημαίνει ότι υστερεί σε προσόντα και ικανότητες από κάποιον που δεν φοβάται να εκθέσει δημόσια τον εαυτό του. Η υπέρβαση, η τόλμη και το ρίσκο είναι οι παράγοντες που θα περιθωριοποιήσουν την ανασφάλειά σας και θα σας επιτρέψουν να εξελίξετε τη ζωή σας. Είναι προτιμότερο να παίρνουμε ρίσκα σε όλους τους τομείς της ζωής μας και να βιώνουμε καταστάσεις παράγοντας αποτελέσματα, παρά να «κοιτάμε» τη ζωή από μακριά, από ανησυχία μήπως κάτι δεν πάει καλά. Αν δεν αγαπήσουμε με το φόβο ότι δεν θα αγαπηθούμε, τότε δεν θα βιώσουμε ποτέ το συναίσθημα της αγάπης, ο φόβος της αποτυχίας δεν θα μας επιτρέψει να μεταδώσουμε στους άλλους τις απόψεις ή τις γνώσεις μας, αναστέλλοντας την προσωπική μας ανάπτυξη και πρόοδο.
Καλλιέργεια της εξωστρέφειας
Ξεκινήστε κάποια δραστηριότητα που θα σας φέρνει σε επαφή με κόσμο και θα σας κάνει να γίνετε πιο εξωστρεφείς, συμβάλλοντας παράλληλα σε μια πιο ευχάριστη καθημερινότητα. Ο χορός, ένα ομαδικό άθλημα, ένα ταξίδι, κάποια καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι μερικές μόνο προτάσεις, οι οποίες θα σας βοηθήσουν να εκφράζεστε αποτελεσματικότερα μέσω του σώματός σας και να νιώθετε όλο και πιο άνετα στις προσωπικές και κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σας.
Εκσυγχρονισμός της αντίληψης που έχετε για τον εαυτό σας
Μήπως η αιτία της ντροπαλότητάς σας βρίσκεται στο παρελθόν και οφείλεται σε κάποια δυσάρεστη εμπειρία, που πυροδότησε έναν φαύλο κύκλο απογοήτευσης και εσωστρέφειας; Η προσκόλληση στο παρελθόν μπορεί να αποδειχτεί αυτοκαταστροφική, αφού μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τη συμπεριφορά μας στο παρόν. Έχετε υπόψη σας ότι οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρέφεστε στο παρόν βλέπουν αυτό που είστε σήμερα και δεν γνωρίζουν τίποτα από όσα σας έχουν συμβεί στο παρελθόν. Είναι δική σας ευθύνη, επομένως, να επηρεάσετε και τον τρόπο που σας αντιμετωπίζουν και το μέλλον σας μαζί τους. Αν συναναστρεφόμενοι μαζί τους, έχετε ακόμα μέσα σας το φόβο, που σας προκάλεσε π.χ. ένα άσχημο εφηβικό βίωμα ή μια δυσάρεστη ανάμνηση ή ένα «παρατσούκλι», εγκλωβίζετε τον εαυτό σας σε ένα κύκλο εσωστρέφειας. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να απελευθερωθείτε από τις δυσάρεστες παρελθοντικές εμπειρίες είναι να αρχίσετε να βλέπετε τον εαυτό σας στο πλαίσιο των σημερινών σας επιτευγμάτων και των προσωπικών σας επιτυχιών και όχι μέσα από το πρίσμα των παλιότερων εμπειριών και σχολίων που σας έκαναν να νιώθετε αρνητικά για τον εαυτό σας. Έτσι, πολλές θετικές καταστάσεις για εσάς μπορούν να συμβούν.
Βελτιωμένη εικόνα σώματος
Αν η αιτία του άγχους σας για τις κοινωνικές συναναστροφές βρίσκεται στο παρόν και είναι η εικόνα του σώματός σας, τότε μπορείτε να αξιοποιήσετε τους τρόπους και τα μέσα, που σήμερα είναι περισσότερα από ποτέ, για μια βελτιωμένη προσωπική εμφάνιση και την αποτελεσματικότερη παρουσίαση του εαυτού σας (επιλογές στο ντύσιμο, στο μακιγιάζ, στο χτένισμα). Αν, πάλι, πρόκειται για κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό του προσώπου ή του σώματός σας, που σας προκαλεί συναισθήματα δυσαρέσκειας και είναι όντως ανασταλτικός παράγοντας στις σχέσεις σας (μύτη, αυτιά, στήθος, κοιλιά, τοπικό πάχος, κ.ά.), τότε μπορείτε να σκεφτείτε τη δυνατότητα να το αλλάξετε χειρουργικά: αρκεί η απόφασή σας να είναι συνειδητοποιημένη και να τη λάβετε για να νιώσετε εσείς –και μόνο εσείς- καλύτερα με το σώμα και τον εαυτό σας (γιατί, όπως είπαμε και παραπάνω, η αυτοπεποίθηση είναι κάτι που πηγάζει μόνο από μέσα σας).
Η απαιτητική και με γρήγορους ρυθμούς εποχή που διανύουμε είναι ασύμβατη με τη ντροπαλότητα: χρειαζόμαστε θάρρος, ενεργητικότητα και θετικότητα για να διεκδικήσουμε αυτά που μας αξίζουν στην εργασία, στις σχέσεις και σε ό,τι φιλοδοξεί ο καθένας να κατακτήσει. Πολλοί άνθρωποι δεν βίωσαν την επιτυχία ή την ευτυχία λόγω της ντροπαλότητάς τους: για αυτό, καλλιεργείστε βήμα-βήμα την αντίσταση στις καταστάσεις που σας «κρατάνε πίσω», και αν και στο περιβάλλον σας έχετε κάποιο άτομο που είναι ντροπαλό, αξίζει να το ενθαρρύνετε να καταπολεμήσει τη συστολή του.
Δηλάκη Γεωργία
Κοινωνιολόγος, Διδάκτωρ Ψυχολογίας