Έχουν περάσει περισσότερα από δέκα χρόνια από τότε που τα dating apps μπήκαν στη ζωή μας, υποσχόμενα μεγάλους έρωτες, καυτά ραντεβού, συναντήσεις με αδελφές ψυχές ή casual σχέσεις. Και αφού άλλαξαν το τοπίο του dating, πλέον φαίνεται να περνούν μια κρίση στη σχέση τους με τους σινγκλ χρήστες τους, οι οποίοι αμφισβητούν τα πλεονεκτήματα αλλά και την αποτελεσματικότητά τους. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη του ερευνητικού οργανισμού Generation Lab, το 79% των ερωτηθέντων –φοιτητές και μεταπτυχιακοί φοιτητές στις ΗΠΑ– δήλωσαν ότι δεν θέλουν να χρησιμοποιούν πλέον εφαρμογές γνωριμιών. Στη Βρετανία, το 21% των νέων που είναι σινγκλ και αναζητούν ενεργά σύντροφο, δεν χρησιμοποιούν πλέον εφαρμογές, παρόλο που έχουν λογαριασμούς σε αυτές, ενώ πάνω από το 90% των ερωτηθέντων έχουν ένα τουλάχιστον παράπονο από τη χρήση αυτών των εφαρμογών (έρευνα του πρακτορείου Savanta). Σε παρόμοια συμπεράσματα οδηγείται και μια επίσης πρόσφατη έρευνα του Pew Research Center, σύμφωνα με την οποία το 45% των ανθρώπων που χρησιμοποίησαν εφαρμογές γνωριμιών δηλώνουν ότι τους αφήνουν πλέον απογοητευμένους. Την ίδια στιγμή, όλο και περισσότερες μαρτυρίες με δυσάρεστες εμπειρίες γίνονται viral στο TikTok από γυναίκες που έχουν –σύμφωνα και πάλι με στοιχεία– μεγαλύτερο ποσοστό φυγής από τις συγκεκριμένες εφαρμογές σε σχέση με τους άντρες. Μιλήσαμε με πρώην ή ανενεργούς χρήστες εφαρμογών για dating, για να δούμε πώς ράγισε αυτό το γυαλί, πώς βγαίνουν πλέον ραντεβού και τι εύχονται για το μέλλον του dating.
«Ένα παιχνίδι με τον εαυτό μου»
Το μεγάλο πλεονέκτημα σ’ αυτά τα ψηφιακά περιβάλλοντα είναι ο τεράστιος αριθμός επιλογών και η ικανότητα να βρίσκεις άτομα πέρα από το κοντινό σου περιβάλλον, τη δουλειά ή τον κύκλο των φίλων σου. Από ένα σημείο και μετά, όμως, αυτό το πλεονέκτημα φαίνεται να εξελίχθηκε σε μειονέκτημα. «Είχα κλείσει την εφαρμογή το 2018 και την άνοιξα πριν από έναν χρόνο, για να την ξανακλείσω δύο μήνες μετά. Αυτό που συνάντησα μετά από τέσσερα χρόνια απουσίας ήταν ένα εντελώς άλλο περιβάλλον. Σοκαριστικά αποκαρδιωτικό όσον αφορά την ποιότητα της επικοινωνίας», λέει η Αντιγόνη, 33 ετών, ενώ μια παρόμοια εμπειρία μοιράζεται και η Ελένη, ίδιας ηλικίας, η οποία χρησιμοποιούσε τις εφαρμογές συστηματικά για μία τριετία. «Περνούσα από τη μία κακή εμπειρία στην επόμενη, είχε καταντήσει αστείο. Δεν ήταν από την αρχή έτσι. Τα dating apps έχουν εξελιχθεί σε ένα τοξικό περιβάλλον που μπορεί πλέον να είναι για περισσότερους, αλλά σίγουρα δεν είναι για όλους».
«Τα dating apps έχουν εξελιχθεί σε ένα τοξικό περιβάλλον που μπορεί πλέον να είναι για περισσότερους, αλλά σίγουρα δεν είναι για όλους», λέει η Ελένη, 33 ετών.
Για τους περισσότερους η κρίση σε αυτή τη σχέση μας με τις εφαρμογές ραντεβού ήταν κάπως αναμενόμενο να συμβεί. «Πριν από δέκα χρόνια είχαμε υψηλές προσδοκίες και κάπως ίσως είχαμε φτιάξει έναν κώδικα επικοινωνίας που λειτουργούσε. Τα τελευταία χρόνια, ίσως ο μεγαλύτερος αριθμός χρηστών δημιούργησε άλλες δυναμικές, διαφορετικού είδους προσδοκίες, και κάπως έτσι αποδείχθηκε ότι τα dating apps δεν είναι η “γη της επαγγελίας” ούτε καν παυσίπονη ένεση για τη συντροφική ή ερωτική ζωή μας», παραδέχεται η Νίκη, 39 ετών. Σήμερα δηλώνει δύο χρόνια «καθαρή» από το online dating. «Έφτασα στο σημείο να νιώθω εξαρτημένη. Ήταν σαν να θέλω να διατηρώ ένα είδος ευφορίας που τροφοδοτούνταν από τις ενημερώσεις του Tinder. Βγήκα κάποια συμπαθητικά ραντεβού, αλλά κατάλαβα ότι ο τρόπος που λειτουργούσε η όλη διαδικασία πλέον δεν είχε να κάνει με τον τελικό σκοπό, που ήταν το να γνωρίσω έναν μόνιμο σύντροφο. Είχε αρχίσει να γίνεται ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι με τον εαυτό μου για το πότε θα τα καταφέρω. Ανησύχησα και τα έκλεισα. Πήγαν τα πράγματα καλύτερα; Όχι. Για να είμαι ειλικρινής, μου έλειψε περισσότερο η διαδικασία του matching, να περνούν από μπροστά μου φωτογραφίες αγοριών τσεκάροντας το ύψος και τα ρούχα τους. Μπορώ να το παραδεχτώ, ήταν ένας ύπουλος εθισμός», καταλήγει. Η Δήμητρα λέει ότι «δεν νομίζω ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό να μιλάς με παραπάνω από δύο ανθρώπους. Εγώ κάποια στιγμή μιλούσα με περισσότερα από δεκαπέντε αγόρια. Είχε γίνει full time job. Δεν έκανα τίποτε άλλο μέσα στην ημέρα».
Ραντεβού σε άλλη πόλη
«Μένω στο Αγρίνιο, όπου οι επιλογές είναι έτσι κι αλλιώς περιορισμένες», λέει ο Γιώργος, που πλέον έχει κλείσει τους λογαριασμούς του. «Εδώ τα dating apps δεν ήταν ποτέ τόσο διαδεδομένα και είναι ακόμα στιγματισμένα. Οι άνθρωποι προτιμούν να υποφέρουν μόνοι τους στον καναπέ τους παρά να βγουν έστω και για ένα κακό ραντεβού. Είχα λογαριασμό σχεδόν στα κρυφά, όπως κι άλλοι χρήστες εδώ. Με κάποιες κοπέλες έχω βγει ραντεβού σε διπλανή πόλη. Κουράστηκα όμως να πηγαίνω στην Πάτρα για να βγω ένα ραντεβού που δεν οδηγούσε πουθενά, κυρίως γιατί ήταν λες και βγαίναμε να κάνουμε κάτι κακό», καταλήγει.
Σε άλλους μπορεί απλώς αυτός ο τρόπος γνωριμίας να μην τους ταιριάζει. «Το προσπάθησα για περισσότερο από δύο χρόνια, αλλά κουράστηκα γρήγορα», λέει ο Νίκος, 34 ετών. «Έπρεπε να παραδεχτώ ότι δεν μπορούσα να χειριστώ τις δυναμικές που μπορούν να δημιουργηθούν και ίσως, ναι, νιώθω κάπως άβολα με όλα αυτά, ίσως είμαι απλώς ένας boomer του dating και στην παρούσα φάση προτιμώ να ανταλλάσσω κινητό ή έστω Ιnstagram. Μου φαίνεται χαριτωμένο, διασκεδαστικό και λιγότερο αγχωτικό. Ξέρω ότι υπάρχουν περισσότερες επιλογές και πιθανότητες να βγω ραντεβού μέσα από μια εφαρμογή, αλλά έχω αποδεχθεί ότι δεν λειτουργεί για μένα. Θα μου πείτε, είναι άνετο να γνωρίσω ένα κορίτσι σε ένα μπαρ; Να ζητήσω το τηλέφωνο ή να πιάσω κουβέντα με ένα κορίτσι στο μετρό; Δεν είναι και πολλές οι φορές που με έχουν πει γραφικό, αλλά, ας μην είμαι άδικος, έχουν υπάρξει και κορίτσια που το εκτίμησαν».
Η μάχη των φύλων
«Μετά από έναν δύσκολο χωρισμό, άνοιξα όσα date apps υπήρχαν», λέει η Σοφία, 26 ετών. «Βγήκα δεκάδες ραντεβού, έκανα και κάποιες μικρές σχέσεις. Από την καραντίνα και μετά, που έγιναν περισσότεροι οι χρήστες, όλα άρχιζαν να γίνονται πιο τρομακτικά. Δεν μπορώ να μιλήσω για το τι περνούν οι άντρες, αλλά έχω παρατηρήσει ότι οι περισσότερες από τις συναδέλφους και τις σινγκλ φίλες μου μιλούν συνεχώς για κακές εμπειρίες, είτε εξακολουθούν να χρησιμοποιούν αυτά τα apps είτε όχι. Αλλά το αν όντως περισσότερες γυναίκες εγκαταλείπουν τις συγκεκριμένες πλατφόρμες σε σχέση με τους άντρες, δεν με εκπλήσσει».
Η Θεοδώρα, 25 ετών, έκλεισε τους λογαριασμούς της μετά από ένα βράδυ που αποκοιμήθηκε χαζεύοντας ανδρικά προφίλ στο Bumble. «Πολλές φορές έχω νιώσει ότι οι άντρες μού μιλάνε για να αισθανθούν καλύτερα, αλλά και εγώ, ας μη γελιόμαστε, έχω κάνει το ίδιο. Ας κάνουμε όλοι την αυτοκριτική μας για τον τρόπο που τα έχουμε χρησιμοποιήσει».
«Υπάρχει αυτός ο μύθος που θέλει τους άντρες να βγαίνουν πολλά αποτυχημένα ραντεβού και αυτό να μην τους ενοχλεί, και οι γυναίκες από την άλλη να είναι θλιμμένες και απογοητευμένες από ένα σωρό τοξικές συμπεριφορές. Ήταν πολύ εξουθενωτικό να πρέπει να πείσω ότι είμαι κι εγώ απογοητευμένος από όλο αυτό», προσθέτει ο Νίκος.
Πωλούνται έρωτες
«Έχω κάνει ανενεργό τον λογαριασμό μου στο Grindr και έχω να μπω αρκετό καιρό στο Hinge», λέει ο Πάνος, που θεωρεί ότι όλα αυτά είναι μια φάση. «Δεν έχω ακόμα την ψευδαίσθηση ότι δεν θα επιστρέψω στην αγκαλιά των εφαρμογών, αλλά αυτή τη στιγμή τουλάχιστον δεν τις χρησιμοποιώ καθόλου. Τους τελευταίους μήνες χρησιμοποιούσα από βαρεμάρα, για να με παίρνει ο ύπνος τα βράδια. Όταν δεν κοίταγα αγόρια στο Grindr, χάζευα χαζά γκάτζετ στο Temu». Ίσως αυτός ο συσχετισμός να μην είναι τόσο αθώος. Τα dating apps αντιμετωπίζουν τους σινγκλ σαν μια αγορά, και αυτό είναι το πρόβλημα και το πιο ανησυχητικό, όχι για την εξέλιξη των εφαρμογών, αλλά για το ίδιο το παρόν και το μέλλον του dating και των ρομαντικών σχέσεων. Γιατί όλα αυτά τα εργαλεία είναι εύχρηστα και καλοσχεδιασμένα, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο ότι βρίσκει ο καθένας ένα ταίρι, αλλά ότι επιστρέφει στην εφαρμογή καταλήγοντας απευαισθητοποιημένος σε σχέση με το φλερτ και την ερωτική επικοινωνία.
«Είμαστε εντελώς αποπροσανατολισμένοι», συμφωνεί η Θεοδώρα. «Αυτή η αναισθησία που λιμνάζει στις συζητήσεις των date apps με έδιωξε από εκεί. Έχουμε ξεζουμίσει τη διαδικασία του dating, το έχουμε κάνει ευτελές. Λείπει η μαγεία, η φροντίδα, το νοιάξιμο. Όλα είναι σχεδιασμένα για να παραμένουμε χρήστες, άρα μόνοι. Από την άλλη, δεν ξέρω αν φταίνε τα ίδια τα εργαλεία ή αν όλο το dating περνάει κρίση ή αν εμείς βρισκόμαστε σε κάποιου είδους συλλογική κρίση. Κατεβάζουμε apps, τα διαγράφουμε, τα ξανακατεβάζουμε, έχουμε από έναν κακό λόγο να πούμε για κάθε φωτογραφία που βλέπουμε εκεί μέσα, μιλάμε άσχημα, δεν ανοιγόμαστε για τις δυσάρεστες εμπειρίες, ασκούμε εξουσία εκ του ασφαλούς και από απόσταση. Είμαστε ήδη απογοητευμένοι και πληγωμένοι και περιμένουμε στη γωνία την επόμενη απογοήτευση, για να επιβεβαιώσουμε όσα ήδη νιώθουμε».
«Έχουμε ξεζουμίσει τη διαδικασία του dating, το έχουμε κάνει ευτελές. Λείπει η μαγεία, η φροντίδα, το νοιάξιμο», λέει η Θεοδώρα.
Ο Άλκης, 37 ετών, που μόλις αποχώρησε από το Tinder, μας καλεί να αναλογιστούμε τι κάναμε λάθος. «Η τριβή με το online dating μας απομάκρυνε από τις υποχρεώσεις μας στον τρόπο που επιλέγουμε να συναναστραφούμε ερωτικά. Στο ακατάστατο αναλογικό δωμάτιό μας, κάτω από παπλώματα, αχτένιστοι και με πιτζάμες, δεν νιώθουμε καμιά ευθύνη να είμαστε ευγενικοί. Κάνουμε τα ελάχιστα για να κρατήσουμε το ενδιαφέρον στην άλλη άκρη της εφαρμογής. Τόσο ώστε να αρκεί για να εμφανιστούμε ξανά από το πουθενά εκείνο το βράδυ που θα ξεμείνουμε μόνοι και πάλι αχτένιστοι στο σπίτι. Και δεν λέω πως αυτό είναι λάθος. Λέω ότι έχει συνέπειες. Το αμέσως επόμενο κακό σενάριο είναι να μεταφέρουμε αυτές τις συμπεριφορές και εκτός app».
Για χάρη της αγάπης
Αφήνοντας πίσω μας τα εικονίδια των apps, θα αρχίσουμε να φλερτάρουμε στα τρένα, στα μπαρ, στα πάρτι, στις ουρές των σούπερ μάρκετ ή θα επιστρέψουμε στις αγκαλιές των φίλων των φίλων μας; Δεν είναι όλοι αισιόδοξοι. «Μπορεί και να έχουμε ξεχάσει πώς είναι να προσεγγίζουμε ανθρώπους σε ένα φυσικό περιβάλλον», λέει η Αντιγόνη, ωστόσο, όπως λέει ο Νίκος, «είναι ανόητο να τα δαιμονοποιήσουμε ή να μην παραδεχτούμε την αλλαγή που έχουν επιφέρει τα dating apps. Οι εφαρμογές μάς έχουν αλλάξει και δεν μπορούμε να πάμε πίσω τον χρόνο. Για κάποιο λόγο ήρθαν στη ζωή μας και ίσως πρέπει να πορευτούμε όσον αφορά τη συντροφική, ερωτική, σεξουαλική μας ζωή παράλληλα με αυτές. Το μόνο που ξέρω είναι ότι ούτε εγώ ούτε πολλοί από τους φίλους μου τα έχουν καταφέρει πέρα από ένα δεύτερο ραντεβού εδώ και πολύ καιρό. Οι περισσότεροι αναρωτιούνται ακόμα γιατί τους άφησε στο “διαβάστηκε” ή γιατί δεν τους απάντησε ποτέ ή τι εννοούσε με εκείνο το emoji», καταλήγει.
Δεν κλείνουν όμως τον λογαριασμό τους όλοι για κακό. Η Λώρη αποσυνδέθηκε από τις εφαρμογές πριν από περίπου τρία χρόνια, όταν βρήκε τον σύντροφό της μέσα από το Bumble. «Εγώ δεν το έχω πια στο κινητό μου, αλλά είμαι η ζωντανή απόδειξη ότι κάτι μπορεί να προκύψει μέσα από αυτό. Ότι μπορεί η αγάπη να νικήσει τις τοξικές συμπεριφορές, το ghosting, το stalking, τις συζητήσεις που δεν οδηγούν πουθενά, τα κακά αστεία και τη ματαιότητα ότι δεν υπάρχει κανένας εκεί έξω για σένα. Τα έχω ζήσει όλα αυτά σε αυτές τις εφαρμογές, όπως και έξω από αυτές», σημειώνει.
Παρατηρώντας την τάση που διαμορφώνεται, οι εταιρείες προσπαθούν να προσαρμοστούν. Η Match, στην οποία ανήκει το Tinder, προέβη σε διοικητικές αλλαγές για να αντιμετωπίσει τη μείωση των συνδρομητών της εφαρμογής, η οποία έφτασε το 5% μόνο το τελευταίο τρίμηνο, αλλά και να βρει λύσεις για τα έντονα παράπονα που εκφράζουν οι γυναίκες. Την ίδια στιγμή, άλλες πλατφόρμες, όπως το Bumble, επινοούν πιο ακριβές υπηρεσίες για προνομιακές συνδρομές ώστε να αυξήσουν τα έσοδά τους. Tο Schmooze προσπαθεί να ταιριάξει τους σινγκλ με βάση το χιούμορ τους. Το Ilios χρησιμοποιεί την αστρολογία, το Kippo δίνει τη δυνατότητα ραντεβού στο metaverse. Το Snack βασίζεται στα βίντεο. Και όσο ψάχνει κανείς στα σκοτεινά δωμάτια του Ίντερνετ, μπορεί να βρει ακόμα περισσότερες επιλογές ή ιδέες εμπορικής εκμετάλλευσης της μοναξιάς.
Παρά τα ελαττώματά τους, όμως, οι εφαρμογές γνωριμιών είναι απίθανο να εξαφανιστούν σύντομα, αλλά ίσως αυτό δεν είναι το ζητούμενο. Το φλερτ, τα ραντεβού, η επικοινωνία, η ερωτική επιθυμία συνδέονται με την ελπίδα, τη χαρά, τα όνειρα, την τρυφερότητα και την υπενθύμιση ότι είμαστε πλάσματα που θέλουμε την επαφή. Είναι στην πραγματικότητα ένα από τα πιο σημαντικά πεδία της ευημερίας μας και οφείλουμε να το προστατεύσουμε και να το φροντίσουμε. Για χάρη της αγάπης. Για την πιθανότητα του επόμενου μεγάλου έρωτα, που δεν έχει σημασία αν θα γεννηθεί μέσα από μια οθόνη ή στο μπαρ της γειτονιάς.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr (ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “Κ”)