Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι οι διακοπές κατά τις οποίες συμβαίνουν κάποιες αλλαγές στις βασικές μας συνήθειες που αφορούν κυρίως το φαγητό και το ποτό. Είναι αλήθεια ότι κατά τη διάρκεια τους αντηχεί πολύ συχνά στα αυτιά μας μια σιγανή φωνή που μας λέει: «Γεια, είναι όλα ΟΚ, είναι όλα όμορφα, είναι διακοπές! Βάλε μου κι άλλο!» ή «Γιορτάζουμε, μπορώ να έχω ένα ποτήρι ακόμα!» ή «Χριστούγεννα είναι! Και μελομακάρονο και κουραμπιέ, παρακαλώ!». Πράγματι, στις γιορτές αυτό συμβαίνει πολύ συχνά και ακούγεται χαριτωμένο και οικείο! Ωστόσο, όλες αυτές οι υπερβάσεις οδηγούν συχνά σε διάφορα κοιλιακά ενοχλήματα όπως καούρες, ρεψίματα, πόνος, βαρυστομαχιά, φούσκωμα και δυσφορία που αποτελούν τα συμπτώματα της εορταστικής δυσπεψίας.
Τα συμπτώματα αυτά συχνά οφείλονται στην υπερκατανάλωση κάποιων τροφών όπως:
- τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά
- όξινα τρόφιμα και χυμοί
- πικάντικα και πιπεράτα
- μέντα και σοκολάτα
- φύλλο πίτας και λιωμένα τυριά
- σκόρδο και κρεμμύδια
- ποτά με καφεΐνη
- αλκοόλ
Επιπλέον, συνυπάρχουν και άλλοι λόγοι εξαιτίας των οποίων προκαλείται η δυσπεψία των εορτών και αφορούν
- Γεύματα όπου υπάρχει συνδυασμός τροφών πλούσιων σε λιπαρά, μπαχαρικά, θερμίδες κλπ.
- Κατανάλωση περισσόερων ποτών από ότι συνήθως
- Ποσότητα φαγητού μεγαλύτερη σε κάθε γεύμα
Η δυσπεψία δεν είναι ευχάριστη και σίγουρα είναι το τελευταίο πράγμα που θα θέλατε να σας συμβεί μέσα στις διακοπές. Οπότε αξίζει τον κόπο να λάβετε κάποια μέτρα για να τις αποφύγετε και να απολαύσετε διακοπές ελεύθερες από ενοχλήσεις, όπως τα ακόλουθα.
Βάλτε τάξη στο γεύμα σας
Μια σημαντική αιτία της δυσπεψίας είναι όταν τρώτε πολλά και διαφορετικά πιάτα ταυτόχρονα. Βάλτε τα πιάτα στη σειρά. Για παράδειγμα: 1ο πιάτο: σούπα. 2ο: σαλάτα, 3ο: κυρίως πιάτο κ.ο.κ. και με απόσταση 5’ – 10’ μεταξύ τους. Προσέξτε την μεγάλη όρεξη σας που μπορεί να εξελιχθεί σε ακόρεστη κατά την διάρκεια των καλεσμάτων. Κατά κύριο λόγο επειδή προσφέρονται πολλές λιχουδιές και πληθώρα ποτών όλο το βράδυ. Όταν είσαστε γύρω από πολλούς ανθρώπους, αποσπάται η προσοχή σας, χαίρεστε και παρασύρεστε από τους συνδαιτυμόνες σας. Αρχίζοντας με ποτά υποδοχής, τρία διαφορετικά πιάτα και 2-3 γλυκά, ποτό ‘’επίλογος’’ και πάει λέγοντας, φθάνετε έτσι στην υπερβολή. Για να τα αποφύγετε όλα αυτά μπορείτε να πάρετε ένα σνακ πριν το γεύμα για να περιορίσετε την όρεξή σας ή ένα ποτήρι νερό πριν και μετά το γεύμα για πιο γρήγορο κορεσμό, ώστε να μην καταλήξετε τελικά σε φούλ βαρύ γεύμα.
Τρώτε πολλά μικρά γεύματα την ημέρα
Τα μικρά και πολλά γεύματα – εξαιρείται το κυρίως γεύμα – βοηθούν στη χώνεψη και στην αίσθηση της βαρυστομαχιάς, αυξάνουν τον μεταβολισμό και συμβάλλουν στη διατήρηση του βάρους σας.
Χρησιμοποιήστε μικρό πιάτο
Μια καλή συμβουλή, ιδιαίτερα εάν έχουν αρχίσει τα συμπτώματα, είναι να χρησιμοποιείτε το πιάτο ορεκτικών ως το κύριο πιάτο σας. Εάν εξακολουθείτε να πεινάτε αφού τελειώσετε το πρώτο σας πιάτο, αναρωτηθείτε αν θα συνεχίσετε και αν δεν θέλετε το επιπλέον φαγητό να σας επιβαρύνει περισσότερο.
Μασάτε αργά
Αναφέρεται συχνά ότι η πέψη ξεκινάει στο στόμα μας – από την δράση της αμυλάσης του σάλιου μας επί των αμυλούχων τροφών. Και συνεχίζεται, με το καλό μάσημα που διασπά επαρκώς τις τροφές και έτσι αυτές καθίστανται πιο κατάλληλες για πέψη. Μασήστε λοιπόν πολύ αργά τη μπουκιά σας – περίπου 15 φορές – εάν είναι δυνατόν. Το αποτέλεσμα θα είναι να χωνέψετε καλύτερα και να το απολαύσετε με πιο ολοκληρωμένη γεύση. Συνεχίστε την προσπάθεια αφήνοντας κάτω τα μαχαιροπήρουνα σας μέχρι την επόμενη μπουκιά. Ετσι θα καταφέρετε να μασάτε πιο αργά και να επιμηκύνετε τον χρόνο του γεύματος με σκοπό να επέλθει νωρίτερα το σήμα του κορεσμού ώστε τελικά να φάτε μικρότερη ποσότητα. Δεν μιλάμε όταν τρώμε γιατί καταπίνουμε αέρα που δυσκολεύει την πέψη.
Επιλέξτε άπαχο κρέας
Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τακτικά καούρες και δυσπεψία παραπονιούνται ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά είναι τα πιο ερεθιστικά και δύσπεπτα. Αποφύγετε λοιπόν τα λιπαρά κομμάτια κρέατος και αφαιρέστε το δέρμα από το κοτόπουλο ή την γαλοπούλα προτιμώντας περισσότερη πρωτείνη.
Ποτό με μέτρο
Το αλκοόλ δημιουργεί καούρες και δυσπεψία χαλαρώνοντας τον οισοφαγικό σφικτήρα και ερεθίζοντας τον γαστρικό βλεννογόνο. Μειώστε την πρόληψη του αλκοόλ αλλά και την πρόληψη των καφεινούχων ποτών. Μείνετε σε ένα ή δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ενώ καλό θα είναι να αποφύγετε και την υπερκατανάλωση των αεριούχων ποτών που εκτός από την δημιουργία αερίων πολλές φορές προσθέτει και επιπλέον καφείνη στο ημερήσιο ισοζύγιο.
Σάλτσες στο πλάι
Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να προκαλέσουν καούρα και δυσπεψία, όπως οι κάθε είδους σάλτσες. Οπότε βάλτε μικρή ποσότητα από αυτές στο πλάι χωρίς να σκεπάζουν το κρέας σας.
Περιορίστε το άγχος
Το στρες είναι γνωστό ότι αυξάνει τα επίπεδα οξέος του στομάχου και να καθυστερεί την κένωση του. Η οργάνωση, για παράδειγμα, του ρεβεγιόν μπορεί να προκαλέσει ένα σχετικό άγχος. Γι’ αυτό, προσπαθήστε, να κάνετε όσο γίνεται το μαγείρεμα εκ των προτέρων. Αφήστε χώρο πριν έρθουν οι καλεσμένοι σας και χαλαρώστε με ένα μπάνιο ή διάβασμα, γυμναστική, γιόγκα κλπ.
Φορέστε άνετα ρούχα
Αποφύγετε τα σφιχτά ρούχα ή ζώνες γύρω από τη κοιλιά σας, γιατί αυτό μπορεί να πιέζει το στομάχι και να ωθήσει οξύ στον οισοφάγο σας ή να δυσκολέψει τη χώνεψη σας. Θυσιάσετε λίγο στυλ και το σώμα σας θα σας ευχαριστήσει αργότερα διατηρώντας σας κομψούς.
Κάντε ένα περίπατο μετά
Μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να ξαπλώσετε μετά από ένα μεγάλο γεύμα, αλλά αντ’ αυτού, μαζέψτε μερικούς φίλους και κάντε έναν χαλαρό περίπατο. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της περισταλτικότητας του εντέρου σας και στη βελτίωση της πέψης.
Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι οι πιο χαρούμενες διακοπές το χρόνο. Δεν αξίζει τον κόπο να μην τις απολαύσουμε.
*Ο κ. Γεώργιος Καλλιμάνης είναι Γαστρεντερολόγος, Διευθυντής της Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ