Σε έναν κόσμο που αριθμεί αυτή τη στιγμή πάνω από 7 δισεκατομμύρια ανθρώπων η Διαφορετικότητα είναι μια λέξη που ακούμε συνεχώς. Φαντάζει απίστευτο κι όμως ο καθένας μας αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα πάνω σε αυτό τον πλανήτη. Είναι λοιπόν ένας όρος που μας χαρακτηρίζει και θα έπρεπε να χαίρει αποδοχής από όλους μας. Αντιθέτως, γύρω από αυτόν τον όρο πλανάται ένα πέπλο αρνητισμού μιας και η Διαφορετικότητα στην εποχή μας καταντά δακτυλοδεικτούμενη. Γιατί συμβαίνει όμως αυτό;
Η Ορολογία
Ας ορίσουμε αρχικά τον όρο Διαφορετικότητα. Η λέξη έχει τη σημασία της ποικιλίας, της διαφοράς και της ετερογένειας. Ως κοινωνικός όρος εμπεριέχει τον αγώνα ενάντια στις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις αλλά και την ενσυναίσθηση και την κατανόηση του ατόμου για την ύπαρξη διαφορών μεταξύ των ανθρώπων.
Ο όρος μπορεί να αντικατοπτρίζει πολλά είδη Διαφορετικότητας σε κάθε επίπεδο. Οι διαφορές απλώνονται σε όλο το κοινωνικό, οικονομικό, ταξικό, πολιτισμικό, θρησκευτικό και φυλετικό φάσμα. Ακόμη, εμπίπτουν σε κάθε γλωσσική, εθνολογική και γεωπολιτική κλίμακα. Με άλλα λόγια, η Διαφορετικότητα ως έννοια περιλαμβάνει το σεβασμό και την αποδοχή για ολόκληρη την ανθρωπότητα και τις εκατομμύρια ιδιομορφίες που αυτή παρουσιάζει ως απόρροια μίας φυσικής κατάστασης.
Η Διαπαιδαγώγηση
Η Διαφορετικότητα είναι μία αξία με την οποία καλό θα ήταν να γαλουχούνται από μικρά τα παιδιά. Η οικογένεια οφείλει όχι μόνο να καλύπτει τις υλικές ανάγκες των παιδιών αλλά και να τους διδάσκει το σεβασμό που πρέπει να δείχνει κανείς στον συνάνθρωπό του ανεξαιρέτως. Οι γονείς διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στη δόμηση του χαρακτήρα του παιδιού και είναι αυτοί που δείχνουν ότι δεν πρέπει να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους με βάση σωματικά ή κοινωνικά κριτήρια. Το παιδί υιοθετεί έτσι πρότυπα που απορρίπτουν τον ρατσισμό και τη βία. Μαθαίνει να αποδέχεται και να αγαπά ευκολότερα και δομεί έναν χαρακτήρα χωρίς στερεότυπα.
Το Σχολείο
Η σημασία της αποδοχής του όρου Διαφορετικότητα ειδικά στα παιδιά αγγίζει και το ευαίσθητο θέμα των διακρίσεων στη μικρή κοινωνία του σχολείου. Το διαφορετικό υπερισχύει γύρω μας όπως φυσικά και στο σχολικό χώρο. Τα παιδιά καλούνται να συνυπάρξουν συνδυάζοντας διαφορετικές εθνικότητες, χρώματα, γλώσσες, πολιτισμούς, συνήθειες αλλά ακόμα και διαφορές στην αντίληψη και τη μάθηση. Ιδανικά τα παιδιά θα πρέπει να είναι απαλλαγμένα από κάθε μορφή μίσους. κριτικής και βίας προς το διαφορετικό. Η γνώση ότι όλοι γύρω μας είναι διαφορετικοί και ίσοι απομακρύνει ένα παιδί από το να ασκήσει στο μέλλον συμπεριφορές bullying και βίας προς τους συμμαθητές του. Η αποδοχή είναι το δώρο που οφείλουν γονείς και εκπαιδευτικοί να προσφέρουν στα παιδιά. Εκείνα με τη σειρά τους μιμητικά φερόμενα θα δομούν στη συνέχεια τις σχέσεις μεταξύ τους με σεβασμό και αγάπη.
Η Ευθύνη
Στην πραγματικότητα κανένα παιδί δεν γεννιέται αντιλαμβανόμενο την ποικιλομορφία της ανθρωπότητας ως κάτι λάθος. Κανένα παιδί δεν βλέπει τον κόσμο άσχημο. Οι διακρίσεις και ο ρατσισμός είναι συνήθως ιδέες που εμφυσούν οι ενήλικες στα παιδιά. Οι μεγαλύτεροι προβάλουν τα πιστεύω τους και την απέχθεια τους προς τη Διαφορετικότητα και ξεκινούν να δημιουργούν ποικίλες αντιλήψεις. Γι’ αυτό το λόγο η ευθύνη βαραίνει κάθε ενήλικα ο οποίος υποχρεούται να μην διαπερνά στους νεότερους στερεοτυπικές αντιλήψεις του παρελθόντος. Συνεπώς και ο ίδιος καλό θα είναι να στρέψει το βλέμμα του στα δικά του πιστεύω και να επανεξετάσει παρωχημένες ιδέες και αναχρονιστικές απόψεις που προάγουν μια αρνητική διάσταση της Διαφορετικότητας.
Η Αλλαγή
Ένας ανοιχτόμυαλος γονέας προσφέρει αναμφίβολα στο παιδί του πολλά θετικά στοιχεία και το κάνει καλύτερο άνθρωπο. Το παιδί νιώθει την αγάπη. την αποδοχή και την δεκτικότητα για κάθε στοιχείο του χαρακτήρα του από τους γονείς του. Του δίνουν χώρο και χρόνο και του μαθαίνουν την κοινωνικότητα και την συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους. Έτσι, αποκτά την ενσυναίσθηση, μπορεί να καταλαβαίνει τους γύρω του και να μπαίνει στη θέση τους ευκολότερα. Να μην απαξιώνει και να σέβεται. Με τόση αποδοχή είναι σίγουρο ότι δημιουργείται ένας καλύτερος άνθρωπος με λιγότερα ψυχικά προβλήματα και πραγματικό συναισθηματικό πλούτο.
Η Υπερηφάνεια
Μέρος της σύγχρονης κοινωνίας βαδίζει σταθερά προς την σταδιακή και ελπιδοφόρα αλλαγή προτύπων. Προάγει και γιορτάζει τη Διαφορετικότητα με κάθε τρόπο και σε κάθε τόπο και χρόνο. Ομάδες ανθρώπων που ανήκουν σε κοινότητες όπως για παράδειγμα η LGBTQ+ και όχι μόνο κάθε χρόνο αφήνουν πίσω τους κάθε στερεότυπο και καταπίεση και απελευθερώνουν την αγάπη τους για τη Διαφορετικότητα. Η αποδοχή της μοναδικότητας του κάθε ανθρώπου είναι μια κίνηση εκτίμησης και επιβεβαίωσης ότι τα άτομα αυτά αξίζουν να αναγνωρίζονται ως ίσοι σε αυτό τον κόσμο.
Η Ομορφιά
Η Διαφορετικότητα είναι πάνω από όλα εκείνη που μας φανερώνει την ομορφιά πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Που μας προσφέρει το δώρο της μοναδικότητας. Ο καθένας από εμάς ξεχωρίζει και ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται την έννοια του ανήκειν. Είμαστε όλοι διαφορετικοί και όλοι ίσοι.
Το νόημα της ζωής αρκετές είναι οι φορές που συνδέεται με αυτή την ποικιλία γύρω μας και μέσα μας. Άλλωστε ο κόσμος θα ήταν ένα αδιανόητα ανιαρό μέρος αν αποχωριζόμασταν όλες αυτές τις διαφορές που μας κάνουν αυτό που είμαστε . Η ζωή είναι γεμάτη χρώματα αρμονικά δεμένα. Έτσι και ο εσωτερικός μας κόσμος μπορεί να αποτυπωθεί ποικιλόμορφα. Η φύση μας χαρίζει απλόχερα εκατοντάδες ξεχωριστά χαρίσματα και ικανότητες που μπορούμε να αξιοποιήσουμε ποικιλοτρόπως.
Κλείνοντας
Όσο πιο νωρίς αντιληφθούμε ότι η Διαφορετικότητα δεν αποτελεί μία νέα συνθήκη αλλά αντίθετα μία παγιωμένη πραγματικότητα, τόσο το καλύτερο. Η μοναδική όψη του κάθε ιδιαίτερου χαρακτηριστικού που έχει ο καθένας από εμάς είναι το δώρο που μας ανήκει. Είναι λοιπόν θεμιτό να αναγνωρίσουμε όσο πιο σύντομα μπορούμε ότι ο σεβασμός προς κάθε τι διαφορετικό είναι υποχρέωση όλων μας. Σεβόμενοι το διαφορετικό, μόνο έτσι οδεύουμε προς μία πιο ανθρώπινη και ευτυχισμένη κοινωνία.
Νόρα Μαυροειδή